કૃષિ રાહત પેકેજ: ગુજરાત રાજ્યની કૃષિ વ્યવસ્થા રાજ્યની આર્થિક ઊર્જાનો મુખ્ય આધાર છે. અહીંના ખેડૂતો રાજ્યના વિકાસ માટે મહત્ત્વનું યોગદાન આપે છે. આ સૌમ્ય નેતૃત્વ હેઠળ, રાજ્યના ખેડૂતો માટે વિવિધ લોકકલ્યાણકારી યોજનાઓ શરૂ કરવામાં ગુજરાત સરકાર હંમેશા આગેવા રહી છે.
વડા પ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીના નેતૃત્વ હેઠળ, કેન્દ્રીય સરકાર દ્વારા ખેડૂતોના આર્થિક સમર્થન માટે વિવિધ ક્રાંતિકારી કાર્યક્રમો અમલમાં મૂકવામાં આવ્યા છે. આ ધ્યેયને આગળ વધારતાં ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્રભાઇ પટેલના નેતૃત્વ હેઠળ રાજ્ય સરકારે આ પ્રયાસોને વધુ મજબૂત બનાવ્યા છે. કૃષિ મંત્રી રાઘવજીભાઈ પટેલે જણાવ્યું છે કે રાજ્ય સરકારની કામગીરી મુખ્યત્વે ખેડૂતોના જીવનમાં ઉન્નતિ લાવવા અને તેમને આત્મનિર્ભર બનાવવા પર કેન્દ્રિત છે.
ભારે વરસાદથી ખેડૂતોને થયેલી નુકશાનની સહાય
2023માં રાજ્યમાં જુલાઈ, ઓગસ્ટ અને સપ્ટેમ્બર મહિનામાં ભારે વરસાદ પડ્યો, જેના કારણે કૃષિ ક્ષેત્રે ઘણું નુકસાન થયું હતું. આ પ્રકારની પ્રાકૃતિક આફત સમયે, સરકારની પ્રાથમિકતા ખેડૂતોને મદદરૂપ થવાની રહી છે. રાઘવજીભાઈ પટેલે જણાવ્યું હતું કે આ મહામારી દરમિયાન સરકાર દ્રઢપણે ખેડૂતોની સાથે ઊભી રહી હતી.
ભારે વરસાદથી અસરગ્રસ્ત ખેડૂતો માટે રાજ્ય સરકારે તાત્કાલિક ક્રિયા કર્યા અને સર્વે ચલાવ્યા. એ સર્વેના આધારે, આ અસરગ્રસ્ત ખેડૂતો માટે કૃષિ રાહત પેકેજની જાહેરાત કરવામાં આવી. આ રાહત પેકેજથી લગભગ 7.15 લાખથી વધુ ખેડૂતોને લાભ થયો છે, જેમાં રૂ. 1372 કરોડથી વધુની સહાય ચૂકવવામાં આવી. સરકારના આ વલણએ રાજ્યના ખેડૂતોમાં સરકાર પ્રત્યે વિશ્વાસ કેળવ્યો છે કે દુઃખદ સમયભરમાં તેઓને એકલા નહીં રહેવું પડે.
કૃષિમાં ટેક્નોલોજી અને નવીનતાનો વિકાસ
રાજ્યના કૃષિ મંત્રાલયે ખેડૂતોને સમર્થન આપવા માટે નવીન ટેક્નોલોજી અને મશીનરીનો પણ ઉપયોગ કર્યો છે. જમીનના સારાણ અને પાકની ગુણવત્તાને સુધારવા માટે વિવિધ તકનીકી ઉકેલો ખેડુતો સુધી પહોંચાડવામાં આવ્યા છે. મશીનરી માટેની સહાય, નાણાકીય સહાય યોજના, પાણી અને ખેતરસાયણ વ્યવસ્થાપન જેવા ક્ષેત્રોમાં રાજ્યએ પ્રગતિ દર્શાવી છે.
ખાસ કરીને, ડ્રોન ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ પાકના નિરીક્ષણ માટે કરવામાં આવી રહ્યો છે, જેનાથી ખેડૂતોને અસરકારક માર્ગદર્શન મળે છે અને તેઓ વધારે મક્કમપણે નિર્ણય લઈ શકે છે.
ખેડૂતો માટે આરોગ્ય અને શિક્ષણની સુવિધાઓ
રાજ્ય સરકારે ફક્ત ખેતી માટે જ નહીં, પરંતુ ખેડૂતોના પરિવારના સભ્યો માટે આરોગ્ય અને શૈક્ષણિક સેવાઓની ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરી છે. ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં આરોગ્ય કેન્દ્રો અને મોબાઈલ ક્લિનિકોની સુવિધા ફાળવવામાં આવી છે.
શિક્ષણની વાત કરીએ તો ખેડૂતોના બાળકોને ગુણવત્તાવાળું શિક્ષણ મળે તે માટે શાળા વિકાસ યોજનાઓ તેમજ વર્ચ્યુઅલ શિક્ષણની વ્યવસ્થા કરી છે.
પાક વીમા યોજના અને નાણાકીય સહાય
રાજ્યમાં કૃષિ મંત્રીશ્રીએ વધુમાં ઉમેર્યું કે પાક વીમા યોજના ખૂબ જ લોકપ્રિય બની છે. ખેડૂતોના પાક નુકસાન માટે ગત પાંચ વર્ષમાં લગભગ 38.98 લાખથી વધુ ખેડૂતોને રૂ. 6204 કરોડની કૃષિ રાહત પેકેજ સહાય ચૂકવવામાં આવી છે.
આ યોજનાઓ ખેડૂત પરિવારોને આર્થિક રીતે મજબૂત બનાવવામાં મદદરૂપ બની છે. સરકારે નાણાકીય સહાય સાથે જ ખેડુતોને તેમના ઉત્પાદનોના યોગ્ય ભાવ મળે તેની પણ સુનિશ્ચિતતા કરી છે. બજારમાં તેમની પેદાશોનું માર્જિન વધારવા માટે વિવિધ બજાર વ્યવસ્થાઓ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે.
પાણી સંચાલન અને સિંચાઈ પ્રણાલીઓ
ગુજરાતમાં ખેતી માટે પાણીનો સંગ્રહ અને વ્યૂહાત્મક ઉપયોગ એ મુખ્ય પડકાર રહ્યો છે. રાજ્ય સરકારે પાણી સંચાલન માટે મોરબી જળાશય યોજના, સત્યાગ્રહ ધંધા યોજના અને નર્મદા નદી પર આધારિત સિંચાઈ વ્યવસ્થાઓ અમલમાં મૂકી છે.
ગુજરાત સરકારનો દ્રષ્ટિકોણ સાવ શક્તિશાળી છે કે રાજ્યના દરેક ખેડૂતને નાની કે મોટી સમસ્યાઓ માટે આશ્વાસન મળે. વિવિધ રાહત પેકેજો, ટેક્નોલોજીના વિસ્તરણ, અને સમૂહકારી કામગીરીથી રાજ્યના કૃષિ ક્ષેત્રે નવો દ્રષ્ટિકોણ લાવવામાં આવ્યો છે.