- અમેરિકા, બ્રાઝિલ અને ચીનમાં રૂના ઉત્પાદનના નવા અંદાજથી વૈશ્વિક બજારમાં મંદીનો ખતરો. ચીનમાં 31 લાખ ગાંસડી, અમેરિકામાં 27 લાખ ગાંસડી અને બ્રાઝિલમાં ચાર વર્ષમાં 138થી 233 લાખ ગાંસડી સુધીનો વધારો નોંધાયો છે.
- ભારતમાં પ્રતિ હેક્ટર 445-480 કિલો ઉતારા સામે અમેરિકામાં 1800-2000 કિલો, જેના કારણે ભારત વૈશ્વિક બજારમાં સ્પર્ધા કરી શકતું નથી.
- સસ્તા રૂના ઉત્પાદનથી બાંગ્લાદેશ, પાકિસ્તાન અને વિયેટનામ કોટનયાર્ન અને ટેક્સટાઇલ ઉદ્યોગમાં આગળ વધી રહ્યા છે, જયારે ભારતીય ઉદ્યોગ અધોગતિ તરફ છે.
- અમેરિકામાં નવી આવક અને ડોલરના મજબૂતાઈના કારણે ન્યુયોર્ક રૂ વાયદા ભાવમાં સતત ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. ડિસેમ્બર વાયદો 68.32 સેન્ટ અને માર્ચ વાયદો 70.56 સેન્ટ પર બંધ રહ્યો.
- ચીનમાં રૂ અને કોટનયાર્ન વાયદા સતત પાંચમા દિવસે ઘટાડા સાથે બંધ રહ્યા છે. જાન્યુઆરી રૂ વાયદો 14,005 યુઆન અને કોટનયાર્ન 19,375 યુઆન પર બંધ રહ્યો.
- ભારતીય કપાસ ઉદ્યોગ બિનસ્પર્ધાત્મક નીતિઓ અને સરકારી ઉદાસીનતાના કારણે અધોગતિ તરફ છે, જેનો તાત્કાલિક ઉપાય ખોજવાનો સમય આવ્યો છે.
Cotton price today (કપાસ ના ભાવ આજે): અમેરિકા, બ્રાઝિલ અને ચીનના રૂના ઉત્પાદનના અંદાજો સતત વધી રહ્યા હોઇ આગામી દિવસોમાં રૂના ભાવમાં મોટી મંદો આવવાના સંકેતો મળી રહ્યા છે. ચીનમાં વાવેતર ઘટ્યા છતાં 31 લાખ ગાંસડીનો વધારો, અમેરિકામાં 27 લાખ ગાંસડીની વૃદ્ધિ, અને બ્રાઝિલમાં ચાર વર્ષમાં 138 લાખથી 233 લાખ ગાંસડી સુધીનું ઉત્પાદન નોંધાયું છે. ભારતના પ્રતિ હેક્ટર નીચા ઉતારા અને બિનસ્પર્ધાત્મક નીતિઓના કારણે તેની વિશ્વબજારમાં ટકાવારી મુશ્કેલ છે. ન્યુયોર્ક અને ચીનના રૂ વાયદામાં સતત ભાવ ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. ભારતીય કપાસ ઉદ્યોગ માટે ટકાઉ વિકાસ અને સ્પર્ધાત્મકતામાં સુધારાઓની તાત્કાલિક જરૂર છે.
અમેરિકા, બ્રાઝિલ અને ચીન: રૂના ઉત્પાદન
વિશ્વના ત્રણ મહત્ત્વના દેશો, અમેરિકા, બ્રાઝિલ અને ચીન, રૂના ઉત્પાદનમાં મોટા પાયે વૃદ્ધિ કરી રહ્યા છે, જે આગામી દિવસોમાં વૈશ્વિક કપાસ માર્કેટમાં મંદીની સ્થિતિ ઉભી કરશે. ચીનમાં હાલમાં જ લાગુ થયેલા ઉન્નત કૃષિ ટેકનિક્સ અને ટેક્નોલોજીના કારણે કપાસના ઉત્પાદનમાં આશ્ચર્યજનક વધારો જોવા મળ્યો છે. આમ છતાં, ભારતમાં પ્રતિ હેકટર ઉતારા ઓછા હોવાથી ભારતીય કપાસ ઉદ્યોગ પર વૈશ્વિક સ્પર્ધાની અસર વધુ થઈ શકે છે.
ચીન: મોંઘવારી અને ઉત્પાદનમાં વૃદ્ધિ
ચીનમાં કપાસના વાવેતરમાં 2.4% ની ઘટાડા હોવા છતાં, કુલ ઉત્પાદન 31 લાખ ગાંસડીથી વધવાનું અનુમાન છે. આ વધારો ચીનના ખેડૂતો દ્વારા ઉચ્ચ ઉપજ આપતા બિયારણનો ઉપયોગ અને નવી ટેકનિક અપનાવવા કારણે શક્ય બન્યો છે. જો કે, આ વધતી સપ્લાય વૈશ્વિક કપાસના ભાવો પર તીવ્ર પ્રભાવ પાડે છે, જેમાં ચીનના નિકાસકર્તાઓને ફાયદો થાય છે.
અમેરિકાનું ઉદ્યોગ અને પ્રકૃતિ સામેનું સંઘર્ષ
અમેરિકામાં અનેક વાવાઝોડા અને પર્યાવરણમૂલક પડકારો છતાં, રૂનું ઉત્પાદન ગત વર્ષની તુલનામાં 27 લાખ ગાંસડી વધારાનું અનુમાન છે. આ વૃદ્ધિ નવનવી કૃષિ પદ્ધતિઓ અને મોટા પાયે મશીનરીના ઉપયોગના કારણે થઈ છે. ન્યૂયોર્ક રૂ વાયદા બજારમાં પણ આ સંકેત દેખાઈ રહ્યા છે, જ્યાં છેલ્લા પાંચ સત્રમાં ચાર વખત ભાવમાં ઘટાડો નોંધાયો હતો.
બ્રાઝિલ: સતત વૃદ્ધિનો ધોરણ
બ્રાઝિલમાં રૂનું ઉત્પાદન છેલ્લા ચાર વર્ષથી સતત વધતું રહ્યું છે. ચાર વર્ષ પહેલાં 138 લાખ ગાંસડીનું ઉત્પાદન કરનારા બ્રાઝિલના ખેડૂતો, 2025 સુધીમાં 233 લાખ ગાંસડી ઉત્પાદનનું લક્ષ્ય ધરાવે છે. આ વૃદ્ધિ બ્રાઝિલને વૈશ્વિક કપાસ બજારમાં મોટી હસ્તી તરીકે ઉભી કરે છે. સસ્તી કિંમતે કપાસ ઉપલબ્ધ કરાવવાના કારણે બ્રાઝિલના નિકાસકર્તાઓને મોટી શ્રેષ્ઠતા મળે છે.
ભારત: સ્પર્ધાત્મકતાના અભાવનો સજ્જડ પકડ
નિચા ઉતારા અને માળખાકીય પડકારો
વિશ્વના અન્ય મુખ્ય કપાસ ઉત્પાદક દેશોની સરખામણીએ ભારતમાં પ્રતિ હેક્ટર 445-480 કિલો કપાસ ઉતારા છે, જે અત્યંત ઓછા છે. ચીન અને બ્રાઝિલ જેવા દેશોની પ્રતિ હેક્ટર ઉતારાથી ભારત ઘણી પાછળ છે. આથી, વૈશ્વિક બજારમાં ભારતીય કપાસ માટેની માંગ ઘટાડાય તેવી શક્યતા વધુ છે.
વહાણકારી નીતિઓના કારણે પડકાર
ભારતની કૃષિ નીતિઓ અને ટેક્સટાઇલ ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન આપતી નીતિઓમાં વિશ્વાસઘાત દર્શાયો છે. ખેડૂતો માટેની વોટબેંક આધારિત યોજનાઓએ કપાસ ઉદ્યોગને નબળો બનાવ્યો છે. આ માટે મજબૂત નીતિધારા લાવવા અને ઉત્પાદન સુદ્ધારો કરવા તાત્કાલિક પગલાં લેવાની જરૂર છે.
ટેક્સટાઇલ ઉદ્યોગનું અસુરક્ષિત ભવિષ્ય
કપાસ ઉદ્યોગ ભારતીય અર્થતંત્રમાં સૌથી વધુ રોજગારી આપતો ઉદ્યોગ છે. તેમ છતાં, વૈશ્વિક કપાસ બજારમાં વધતી સ્પર્ધા અને સ્થાનિક પડકારોના કારણે તે હવે ઝડપી ગતિએ અધોગતિ તરફ જઈ રહ્યો છે. કૃષિ ઉત્પાદનના વધારામાં વૃદ્ધિ ન થતાં રેડીમેઈડ ગાર્મેન્ટ ઉદ્યોગે પણ નબળાઈ દર્શાવી છે.
વિશ્વ બજારમાં કપાસના ભાવના
ન્યૂયોર્ક રૂ વાયદા: સતત મંદી
ન્યૂયોર્ક રૂ વાયદામાં ડિસેમ્બર 2025 માટેના કોન્ટ્રાક્ટ્સમાં સતત ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. ડિસેમ્બર વાયદો 0.84% ઘટીને 68.32 સેન્ટ સુધી પહોંચ્યો. આ સાથે, માર્ચ 2025ના કોન્ટ્રાક્ટમાં પણ 0.76% નો ઘટાડો નોંધાયો છે. વેચાણના વોલ્યુમમાં પણ ઘટાડો થયો છે, જે બજારમાં મંદી તરફી સંકેત આપે છે.
ચીનના રૂ અને કોટન યાર્ન વાયદા
ચીનના રૂ અને કોટનયાર્ન બજારમાં પાંચમો દિવસ સતત ઘટાડા સાથે પૂર્ણ થયો. જાન્યુઆરી અને માર્ચ વાયદા પરિભાષિત ઘટવા છતાં, બજાર સ્થિતિમાં કોઈ તેજી દર્શાવી નથી. નિકાસ માટેની સ્પર્ધા અને આંતરરાષ્ટ્રીય માંગમાં ઘટાડાના કારણે આ મંદી વધુ ઉંડા પ્રમાણમાં પ્રગટ થઈ રહી છે.
ભારત માટે સુધારાની શક્યતાઓ
ઉત્પાદન ક્ષમતામાં વધારો
ભારત માટે સૌથી મહત્ત્વનું છે ઉત્પાદકતામાં વધારો કરવો. ટેકનિકલ સુધારાઓ અને ઉચ્ચ ઉપજ આપતા બિયારણનો ઉપયોગ આ બાબતમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી શકે છે.
મજબૂત નીતિઓ
સરકારને ટેક્સટાઇલ ઉદ્યોગ માટે સ્પર્ધાત્મક નીતિઓ લાવવી જરૂરી છે. સસ્તી અને ઝડપથી ઉપલબ્ધ ક્રેડિટ, કુશળ મજૂરોની તાલીમ અને વૈશ્વિક નિકાસ માટે સબસિડીઓ મહત્ત્વના પગલાં બની શકે છે.
પ્રતિસ્પર્ધી માર્કેટિંગ
ભારતના કપાસ ઉદ્યોગને વૈશ્વિક બજારમાં સારી જગ્યાએ સ્થિર કરવા માટે મજબૂત માર્કેટિંગની જરૂર છે. મજબૂત બ્રાન્ડિંગ અને આંતરરાષ્ટ્રીય મંચો પર હાજરીથી વિશ્વસનીયતા વધારી શકાય છે.
વિશ્વમાં મુખ્ય ઉત્પાદક દેશોની વૃદ્ધિથી ભારતીય કપાસ ઉદ્યોગ ભારે પડકારોની સામે છે. બ્રાઝિલ, ચીન અને અમેરિકાની સતત વધતી ઉત્પાદન ક્ષમતા ભારતીય કપાસ ઉદ્યોગ માટે મોટો ખતરો છે. જો કે, યોગ્ય નીતિઓ અને ટેકનિકલ સુધારાઓ મારફતે ભારત આ પડકારોનો સામનો કરી શકે છે. હવે સમય આવી ગયો છે કે ભારતીય ઉદ્યોગ મજબૂત નીતિધારા દ્વારા નવી દિશામાં આગળ વધે.