Wheat price today (ઘઉંના ભાવ આજે): ભારતમાં ઘઉંના ભાવ હાલમાં રેકોર્ડ ઊંચાઈ પર પહોંચ્યા છે, જેની મુખ્ય કારણો ઘઉંની મજબૂત માંગ, મર્યાદિત પુરવઠો અને સરકાર દ્વારા તેના વેરહાઉસમાંથી ઘઉંનો સ્ટોક મુક્ત કરવા માટેના વિલંબ છે. આ વધારો તે સમયે થયો છે જ્યારે ઓક્ટોબરમાં મીઠાના ભાવમાં નોંધપાત્ર વધારો જોવા મળ્યો છે, જે 14 મહિનાની ઊંચી સપાટી પર પહોંચ્યા હતા. તાજેતરમાં, શાકભાજીના ભાવમાં પણ વધારાની નોંધપાત્ર વધારાની આશા છે, જે વૈશ્વિક બજારની પરિસ્થિતિ અને આગામી મહિનામાં મધ્યસ્થ બેંક દ્વારા વ્યાજ દર ઘટાડાની અપેક્ષા સાથે જોડાય છે.
ઘઉંના ભાવમાં વાધારાનો મુખ્ય કારણ
ઘઉંના ભાવમાં થયેલા વધારા માટે બજારના પુરવઠામાં મર્યાદા અને સ્ટોકનો મંજુર કરવો એ જવાબદાર માનવામાં આવે છે. ફ્લોર મિલના માલિક પ્રમોદ કુમારે જણાવ્યુ હતું કે “બજારમાં ઘઉંનો પુરવઠો મર્યાદિત છે અને સ્ટોકિસ્ટોના ઘઉં વેચવા માટે તાકીદ નથી. જો સરકાર સ્ટોક બહાર પાડવાનું શરૂ કરે તો આ પુરવઠામાં સુધારો થશે અને ભાવ ઘટી શકે છે.”
ખાસ કરીને, સરકારે ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં જ્યારે સ્ટોકિસ્ટોને વધુ ઘઉં વેચવાની મંજુરી આપી, ત્યારે ઘઉંના ભાવમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો આવ્યો હતો. પરંતુ, હાલના વપરાશકર્તાઓ અને વેપારીઓના જણાવ્યા પ્રમાણે, આ વખતે બજારમાં આવી તરત સ્થિતિ પર કોઇ રાહત નથી.
વેપારી નિષ્ણાતો કહે છે કે બજારમાં ઘઉંનો પુરવઠો મર્યાદિત છે અને સ્ટોકિસ્ટો ઓછા ભાવે ઘઉં છોડવા તૈયાર નથી. જો સરકાર સ્ટોક બહાર પાડવાનું શરૂ કરશે, તો પુરવઠામાં સુધારો થશે અને ભાવમાં ઘટાડો થશે, જેમ કે ગયા વર્ષે થયું હતું…
રાજ્ય સરકાર અને બજારની તણાવ
તાજેતરમાં મધ્યપ્રદેશના ઇન્દોરમાં ઘઉંના ભાવ રૂ. 30,000 પ્રતિ મેટ્રિક ટનના આસપાસ નોંધાવા પામ્યા છે. એપ્રિલમાં આ ભાવ લગભગ રૂ. 24,500 હતા. આ વધારાની અસરને વધુ સ્પષ્ટ રીતે સમજાવવા માટે, ઘઉંના ભાવ ઉપર કેન્દ્રિય સરકારના મુલ્ય નિયંત્રણોની નિષ્ફળતા અને સ્ટોક મુક્ત કરવા માટેની વિલંબિત કામગીરીને ઉલ્લેખિત કરવામાં આવી રહી છે.
હવે, વેપારીઓ અને મીલર્સ બાજારો પર કટોકટી અવસ્થામાં છે અને આગામી સીઝનમાં ઘઉંના ભાવ વધુ વધવાની ધારણા છે, કેમકે આગામી નવા પાકની પેદાશને બજારમાં આવવાની શક્યતા ઓછી છે. આથી, બજારમાં કાંટા ઉપર કામ કરી રહ્યા છે, જેનાથી ઘઉંના ભાવના વધારા અંગે પરિપ્રેક્ષ્ય વધારે સંવેદનશીલ બની ગયું છે.
ઘઉંના ભાવમાં ઘટાડો શક્ય રહેશે?
બીજી બાજુ, સ્ટોક પ્રકાશિત કરવા માટે સરકાર તરફથી ગત વર્ષની જેમ જ પ્રયાસ કરવાની ધારણા છે. જો તે તાત્કાલિક રીતે આગળ વધે તો, ઘઉંના ભાવમાં ઘટાડો શક્ય રહેશે. પરંતુ, આ માટે તદ્દન નક્કી સમયસૂચિનો અભાવ છે, જે આગળના સમયમાં બજાર પર દબાણ ઉભું કરી શકે છે.
“માર્ચ સુધીમાં ઘઉંની આગલી સિઝનના પાક માટે મર્યાદિત પુરવઠો બજારમાં આવી શકે છે, અને જો સરકાર તરત જ સ્ટોક મુક્ત કરે તો, તે પૂર્વે ઘઉંના ભાવ ઘટી શકે છે,” એવું ગ્લોબલ ટ્રેડિંગ હાઉસના ડીલરે જણાવ્યું હતું.
સરકાર માટે ઘઉંના ભાવ પર નિયંત્રણ લાવવું મુશ્કેલ
સરકાર માટે આ સ્થિતિથી નિકળવું સરળ નથી. નવેમ્બરના પહેલાના અહેવાલ મુજબ, સરકારે પોતાનું વેરહાઉસમાંથી ઘઉંનો સ્ટોક 22.3 મિલિયન ટન સુધી ગુમાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે, પરંતુ આ માત્ર 32.5 મિલિયન ટનની સરેરાશોથી ઘણું ઓછું છે. આ સંજોગોમાં, બજારની મજબૂતી પરનો વધુ તાણ વધી શકે છે.
વૈશ્વિક દ્રષ્ટિએ ઘઉંના ભાવ પર દબાણ
મુંબઈ સ્થિત એક વૈશ્વિક ડીલરનું માનવું છે કે ભારતની હાલની ઘઉંની દ્રષ્ટિ વૈશ્વિક દ્રષ્ટિએ મહત્વપૂર્ણ છે. વેપારીઓ એવી અપેક્ષા રાખી રહ્યા છે કે કિસાનોએ નવા પાક માટે વાવેતરનું કાર્ય શરૂ કરી દીધું છે, પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં ઘઉંના દર આ વકત પણ ઉંચા રહ્યા છે, જે ભારતીય બજારમાં પણ પ્રભાવિત કરી શકે છે.
ક્યારે શરૂ થશે ઘઉંનો સ્ટોક વેચાણ?
સરકારે જુલાઈમાં ઘઉંનો સ્ટોક વેચવાનું શરૂ કરવાનો ઇરાદો રાખ્યો હતો, પરંતુ ત્યાર બાદ અનેક વિલંબો થયા. હાલ, આ પ્રકારની મજબૂતી અને ભાવવધારા હવે વ્યાપક ખ્યાલ બની રહી છે. હવે સરકાર માટે આ વાત અવલંબની સ્થિતિ બની છે, જેમાં વિલંબ થતા ભાવના ઉછાળા અને બજારમાં પડતા માવજત પર વધુ દબાણનો સામનો કરવો પડશે.
સરકારના નિર્ણય પર ચર્ચા
ખાસ કરીને, જો ભારત સરકાર મધ્યપ્રદેશના વેરહાઉસમાંથી ઘઉં વેચવા માટે તરત જ સ્ટોક મુક્ત કરે તો, ખેડૂતો, મીલર્સ અને કિસાનોએ મર્યાદિત ભંડારથી લાભ મેળવી શકે છે. પરંતુ, જો સરકાર આ અંગે પુનઃવિચાર કર્યા વિના નિર્ણય લઈ રહી છે, તો તે ભાવ વધારા તરફ વધુ દોરી શકે છે. આ તમામ દૃષ્ટિકોણો અને ભારતીય ઘઉંના ભાવ પરના સક્રિય પગલાં બજારના નવા આયામોમાં આગળ વધવા માટે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ રહેશે.