કૃષિ આવક પર ટેક્સ: બજેટ 2025માં શહેરી વિસ્તારોની ખેતીની જમીન ભાડે આપવાથી થતી વેરાપાત્ર આવક પર ટેક્સ

વોટ્સએપ ગ્રુપમાં જોડાઓ Join Now

ટેલિગ્રામ ગ્રુપમાં જોડાઓ Join Now

ગૂગલ ન્યૂઝમાં જોડાઓ Join Now

કૃષિ આવક પર ટેક્સ (Tax on agricultural income): બજેટ 2025-26માં શહેરી વિસ્તારોમાં આવેલ ખેતીની જમીન ભાડે આપીને પ્રાપ્ત થતી આવકને વેરાપાત્ર ગણવાનો મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. આમ, જો કોઈ ખેતીની જમીન ભાડે આપવી અને તેનાથી ભાડાં તરીકે આવક પ્રાપ્ત થતી હોય, તો હવે તે આવક પર કર ભરવામાં આવશે. જો કે, ખેતીની મૂળભૂત આવક (કૃષિ ઉત્પાદનથી મળતી આવક) વેરામુક્ત જ રહેશે.

ખેતીની પ્રવૃત્તિઓ અંગે દસ્તાવેજોની વધુ ચુસ્ત ચકાસણી કરાશે. નવા સૂચિત આવકવેરા કાયદા હેઠળ, જે 1961ના આવકવેરા અધિનિયમને રિપ્લેસ કરવા માટે લાવવામાં આવ્યો છે, ખેતીની આવકનો દાવો કરનારાઓ માટે વધુ ચોક્કસ દસ્તાવેજી પુરાવાઓની જરૂર પડશે.

મુખ્ય મુદ્દાઓ:

કૃષિ આધારિત ઉદ્યોગો આવક પર ટેક્સ

ખેતીની ઉપજને વધુ મૂલ્યવાન બનાવવા માટે કરવામાં આવેલી પ્રક્રિયાથી થતી આવકને પણ હવે વેરાપાત્ર ગણવામાં આવશે. ખેડૂતોએ અથવા કૃષિ ઉદ્યોગોને પાકની પ્રોસેસિંગ કરીને તેને માર્કેટમાં વેચતી વખતે જે આવક પ્રાપ્ત થાય, તે હવે વેરાના ઘેરા હેઠળ આવશે.

આ અગાઉ, ખેતીથી થતી આવક અને તેની સંલગ્ન પ્રક્રિયાઓને વેરામુક્ત માનવામાં આવતી હતી. પરંતુ 2025ના નવા ઇન્કમટેક્સ બિલ મુજબ, કૃષિ ઉત્પાદનોના વેલ્યુ-એડીશન દ્વારા થતી આવકને વેરાપાત્ર ગણવામાં આવી છે. આથી, કૃષિ આધારિત ઉદ્યોગો માટે આ મહત્વપૂર્ણ ફેરફાર રહેશે, જે તેના નફા પર સીધો પ્રભાવ પાડી શકે છે.

સાથે સાથે, કૃષિ આધારિત ઉદ્યોગો માટે અત્યાર સુધી ઉપલબ્ધ સબસિડીના દરમાં ઘટાડો કરવામાં આવ્યો છે. આથી, ખેડૂતો અને ઉદ્યોગકારોએ તેમના નાણાકીય આયોજનમાં આ ફેરફારોને ધ્યાનમાં લેવા પડશે.

ડેરી ફાર્મિંગ, મરઘાં ઉછેર અને મત્સ્યઉદ્યોગની આવક પર ટેક્સ

2025-26ના બજેટમાં ડેરી ફાર્મિંગ, મરઘાં ઉછેર, અને મત્સ્યઉદ્યોગ (ફિશરીઝ) થી થતી આવકને સંપૂર્ણપણે વેરાપાત્ર જાહેર કરવામાં આવી છે. અગાઉ, કૃષિ સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓ સાથે સંકળાયેલી કેટલીક આવકો પર ટેક્સ લાગતો ન હતો, પણ નવા બજેટ અનુસાર, હવે આ સેક્ટર્સની આવક પર ટેક્સ ભરવો પડશે.

આ નિર્ણયની અસર નાના અને મોટા ડેરી ઉદ્યોગો, કુકડ ઉછેરવા માટેની ફાર્મસ, તેમજ માછીમારી ઉદ્યોગ પર પડશે. ખેડૂતો અને ઉદ્યોગકારોએ તેમના નફાની ગણતરી અને ટેક્સ પ્લાનિંગમાં આ નવી જોગવાઈઓને સામેલ કરવાની જરૂર પડશે.

ખેતીમાં ભાડે આપેલા કલ્ટીવેટર આવક પર ટેક્સ

ખેતીની જમીન જો ભાડે આપી દેવામાં આવે અને તેમાંથી કૃષિ કાળ માટે કોઈ વેતન અથવા કમાણી થાય, તો તે પણ હવે વેરાપાત્ર રહેશે. ખેડૂત અથવા જમીન માલિક જે પોતે ખેતી કરતો નથી, પણ અન્ય વ્યક્તિ અથવા સંસ્થા તેને ભાડે લે છે, તો તે ભાડાંની આવક પર ટેક્સ લાગશે.

આ નિર્ણય ખાસ કરીને શહેરી વિસ્તારોમાં કે જ્યાં કૃષિ માટે જમીન હોવા છતાં, માલિકો તેને ખેતી માટે વાપરતા નથી અને ભાડે આપી દે છે, તેવા કેસમાં વધુ અસરકારક સાબિત થશે.

નવા આવકવેરા હેઠળ ખેતીની જમીન

2025ના નવા ઇન્કમટેક્સ બિલમાં ખેતીની જમીનની વ્યાખ્યાને અત્યંત સરળ બનાવી દેવામાં આવી છે. અગાઉ, આવકવેરા ધારાની કલમ 10 હેઠળ, ખેતીની આવક અને અન્ય જુદી જુદી આવકોને વેરામાફી માટે યોગ્ય ગણવામાં આવતી હતી. હવે આ જોગવાઈઓને વધુ સ્પષ્ટ કરવામાં આવી છે.

આ સાથે, નવી યોજનામાં પારિવારિક પેન્શન, ભાગીદારી પેઢીના નફા, એનઆરઈ (NRI) અથવા એફસીએનઆર (FCNR) થાપણો પર મળતી વ્યાજની આવક વગેરેને અલગ અલગ શ્રેણીઓમાં દર્શાવવામાં આવી છે. આથી, આવકવેરાની યોજનામાં વધુ પારદર્શિતા લાવવામાં આવી છે.

ખેતી માટે બજેટ 2025ના અમલથી ફેરફારો

ખેતીની જમીન ભાડે આપવાથી થતી આવક પર હવે ટેક્સ લાગશે.
ખેતીના ઉત્પાદનો પર પ્રોસેસિંગ દ્વારા થતી કમાણી વેરાપાત્ર રહેશે.
ડેરી, મરઘાં ઉછેર, અને મત્સ્યઉદ્યોગ જેવી કૃષિ આધારિત પ્રવૃત્તિઓ પર પણ ટેક્સ લાગશે.
ભાડે આપેલા ખેતીના પ્લોટ અથવા ફાર્મથી મળતી આવક હવે વેરાની અંદર આવશે.
ખેતીની આવકને વેરામુક્ત રાખવામાં આવી છે, પણ તેની ચકાસણી વધુ કડક કરવામાં આવશે.
કૃષિ ઉદ્યોગ માટેની સબસિડીના દરમાં ઘટાડો કરાયો છે, જે ઉદ્યોગોને નાણાકીય રીતે અસર કરશે.
નવા ઇન્કમટેક્સ બિલ 2025 હેઠળ ખેતીની જમીનની વ્યાખ્યા વધુ સ્પષ્ટ કરવામાં આવી છે.

આવકવેરા પ્લાનિંગની મહત્વતા

ખેડૂતો અને કૃષિ ઉદ્યોગકારો માટે નવા બજેટ અનુસાર નાણાકીય પ્લાનિંગ અનિવાર્ય બની જશે. ખાસ કરીને, ખેતીની આવકનો દાવો કરવાના લોકો માટે દસ્તાવેજી પુરાવાઓની ચકાસણી વધુ સખત કરવામાં આવશે. તેથી, કૃષિ ઉત્પાદકો, ઉદ્યોગકારો, અને જમીન માલિકોએ પોતાનું આવકવેરા રેકોર્ડિંગ દુરસ્ત રાખવું જરૂરી બની જશે.

2025-26ના બજેટમાં કૃષિ ક્ષેત્ર સાથે જોડાયેલી વિવિધ આવકો માટે મહત્ત્વના ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે. ખાસ કરીને, ખેતીની જમીન ભાડે આપવી, કૃષિ આધારિત ઉદ્યોગો, ડેરી અને અન્ય પ્રોસેસ્ડ કૃષિ ઉત્પાદનો પર કર લાગુ કરવો એ મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયો છે. ખેડૂતો અને ઉદ્યોગકારોએ આ નીતિગત પરિવર્તનોને સમજવું અને તેમના નાણાકીય આયોજનમાં એનો સમાવેશ કરવો અત્યંત મહત્વપૂર્ણ રહેશે.