Gujarat Budget 2024-25 (ગુજરાત બજેટ 2024-25): ગુજરાત રાજ્ય સરકારનું 2023-24 ના બજેટ માટે ગુજરાત રાજ્ય સરકારે 3.01 લાખ કરોડનું બજેટ રજૂ કર્યું હતું, અને હવે 2024-25 ના બજેટનું કદ અંદાજે 15 થી 20 ટકાનું વધારો થઈ શકે છે. આ વખતે લોકસભા ચૂંટણીની પૃષ્ઠભૂમિમાં સરકાર, નવા કરોનો મસલો લાદવા સાવધાની રાખશે. રાજ્યના નાણામંત્રી કનુભાઈ દેસાઈએ આ વર્ષે પણ ત્રીજીવાર બજેટ રજૂ કરવાનો છે. બજેટમાં ખાસ કરીને પ્રજા માટે વિવિધ યોજનાઓની જાહેરાત અને અલગ-અલગ ક્ષેત્રો માટે ફંડની વધારાની જોગવાઈ થઈ છે, જેનાથી રાજ્યના નાગરિકોને લાભ થશે.
બજેટ સત્ર અને તેની ગતિવિધી
ગુજરાત વિધાનસભામાં 2024-25 ના બજેટ સત્ર 29 ફેબ્રુઆરી 2024 સુધી ચાલુ રહેશે. આ સત્રમાં 26 બેઠક યોજવામાં આવશે. આ દરમિયાન વિવિધ મહત્વપૂર્ણ યોજનાઓ અને વિકાસના કાર્યક્રમો પર ચર્ચા કરવામાં આવશે. આ બજેટ સત્રમાં સરકારનો પ્રયાસ રહેશે કે તેઓ 2024-25 ના વર્ષમાં રાજ્યના વિકાસમાં વધુ પ્રગતિ કરે. ખાસ કરીને લોકસભા ચૂંટણીના કાઉન્ટડાઉનની શરૂઆત થતી હોવાથી, રાજ્ય સરકાર દ્વારા કેટલાક મતદાતાઓને આકર્ષવા માટે નાગરિકોને લાભ આપતી કેટલીક મહત્વપૂર્ણ જાહેરાતો કરવામાં આવી શકે છે.
નાણામંત્રી કનુભાઈ દેસાઈ: ત્રીજીવાર બજેટ રજૂ કરશે
કનુભાઈ દેસાઈ, ગુજરાતના નાણામંત્રી, જે પહેલાથી 2 વખત રાજ્યનું બજેટ રજૂ કરી ચૂકયા છે, આ વર્ષે ત્રીજીવાર બજેટ રજૂ કરી રહ્યા છે. નાણામંત્રી કનુભાઈ દેસાઈએ વિધાનસભામાં આ બજેટને રજૂ કરવાના પળે જણાવ્યું કે આ બજેટ તે માત્ર 2024-25 માટે નથી, પરંતુ આ 25 વર્ષોની દૃષ્ટિએ પણ વધુ મહત્વપૂર્ણ છે. આ બજેટમાં ખાસ કરીને મહિલાઓ, યુવાનો, ખેડૂતો અને સામાન્ય નાગરિકોના હિત માટે અનેક અભિગમ અને યોજનાઓ જાહેર કરવામાં આવી છે.
ગુજરાતના નવા બજેટની મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓ
આગામી 25 વર્ષના રાજ્યના વિકાસની દિશા દર્શાવતો આ બજેટ 3,32,465 કરોડ રૂપિયાનું છે, જેનો 15% થી 20% વધારેનો વધારો 2023-24ના બજેટની સરખામણીમાં કરવામાં આવ્યો છે. સરકાર દ્વારા ખાસ કરીને વિવિધ સરકારી યોજનાઓ માટે 1250 કરોડ રૂપિયા ફાળવવામાં આવ્યા છે.
ખેતી, કૃષિ અને પાણી સેક્ટર માટે વિશાળ ફાળવણી
2024-25 ના બજેટમાં કૃષિ, ખેડૂત અને સહકાર વિભાગ માટે કુલ 22,196 કરોડ રૂપિયાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. આ ફંડોનો ઉપયોગ ખેડૂતોની આવક વધારવા, ખેતીના મોર્ડનાઇઝેશન અને કૃષિ ક્ષેત્રમાં સુવિધાઓ પૂરી પાડવા માટે કરવામાં આવશે.
રાજ્યના જળસંપત્તિ પ્રભાગ માટે 11,535 કરોડ રૂપિયાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે, જે ગુજરાતના પાણી પુરવઠા અને જળ સંગ્રહ માટેના મહત્વપૂર્ણ પ્રોજેક્ટો પર ખર્ચવામાં આવશે. રાજ્યમાં ડેમો, તળાવો અને ખેત તળાવડી માટે વિવિધ યોજના ચાલતી રહી છે, અને તે માટે ફંડની વધુ ફાળવણી પણ કરવામાં આવી છે.
મત્સ્ય ઉદ્યોગ અને સાગર ખેડુઓ માટે જાહેરાતો
આ બજેટમાં મત્સ્ય ઉદ્યોગના વિકાસ માટે 134 કરોડ રૂપિયાની ફાળવણી કરવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત, ગુજરાતમાં વધુ મત્સ્ય ઉત્પાદન કેન્દ્રોનું આધુનિકરણ કરવામાં આવશે. મત્સ્ય સાગર ખેડુઓ માટે હાઈ સ્પીડ ડિઝલ વેટમાં રાહત આપવાની જાહેરાત કરવામાં આવી છે, જેના માટે 463 કરોડ રૂપિયાની ફાળવણી કરવામાં આવી છે.
વિજ્ઞાન, ટેક્નોલોજી અને વાણીજ્ય ક્ષેત્ર માટે ફાળવણી
ગુજરાત સરકાર રાજ્યના વિવિધ વિસ્તારોમાં આર્થિક અને તકનીકી વિકાસ માટે વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજી વિભાગ માટે 2421 કરોડ રૂપિયાની ફાળવણી કરશે. આ ફંડનો ઉપયોગ નવા ટેક્નોલોજી હબ્સ, વૈજ્ઞાનિક અભિયાનો અને સ્ટાર્ટઅપ્સને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કરવામાં આવશે.
મહિલાઓ, યુવાનો અને આર્થિક વલણ
આ બજેટમાં ખાસ કરીને મહિલાઓ, યુવાનો અને વૃદ્ધોને લાભ આપવા માટે વિવિધ યોજનાઓ જાહેર કરવામાં આવી છે. ખાસ કરીને નાના ધંધેદારો, સરકારી કર્મચારીઓ, વિધ્યાર્થીઓ અને મહિલાઓ માટે વિશિષ્ટ સહાય યોજનાઓ રજૂ કરવામાં આવી છે.
સ્થાનિક વિકાસ અને બાંધકામ ક્ષેત્ર
આ બજેટમાં રાજ્યના વિકાસ માટે કુલ 32,465 કરોડ રૂપિયાની ફાળવણી કરવામાં આવી છે. રાજયના વિવિધ શહેરો અને ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં નગર વિકાસ, માર્ગો, ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, અને અન્ય માનવ સંસાધનનો વિકાસ કરવામાં આવશે.
લોકસભા ચૂંટણી અને સરકારની વ્યૂહરચના
ગુજરાત રાજ્યના આ બજેટમાં વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિપ્રેક્ષ્યમાં અનેક કટોકટી જાહેરાતો થવાની સંભાવના છે. સરકારનું લક્ષ્ય 26 બેઠક પર જીત પ્રાપ્ત કરવાનો છે, અને આ માટે સરકાર નાગરિકોના હિતમાં મહત્વપૂર્ણ યોજનાઓ જાહેર કરી શકે છે. સરકાર રાજયમાં નાગરિકોની સુખાકારી માટે અનેક નવી સવલતો અને લાભ આપતી યોજનાઓ રજૂ કરી રહી છે.
માહિતી અને સંશોધન પર ભાર
આ બજેટમાં નાણામંત્રી કનુભાઈ દેસાઈએ જણાવ્યું કે ગુજરાત સરકારે નવા ટેક્નોલોજી, શોધ અને સંશોધન પર વધુ ભારી ભુમિકા અપાશે. આ નીતિનો લક્ષ્ય રહેશે કે રાજ્યમાં વધુ નવા ઉદ્યોગો અને અભિગમ વિકસાવા, જે કે ફોરેન્જ ડાયરેક્ટ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ (FDI) દ્વારા ગુજરાતને આર્થિક મજબૂતી મળશે.
બજેટના પરિણામો અને અપેક્ષાઓ
જોકે આ બજેટને લીધે સરકારને અપેક્ષાઓ પ્રકટ કરવામાં આવી રહી છે કે નાગરિકોને લાભ અને વિકાસ મળશે, પરંતુ લોકસભા ચૂંટણીને લઇને સરકાર પ્રજાના મંતવ્યોને અનુરૂપ ચલાવશે. વિશ્વસનીયતા, મજબૂત અર્થવ્યવસ્થા અને નાગરિકોને સારા રોજગારમાં સુવિધાઓ મેળવવાનો આ બજેટનો મુખ્ય હેતુ રહેશે.
ગુજરાત બજેટ 2024-25 માં રાજ્ય સરકાર દ્વારા વિવિધ ક્ષેત્રોમાં વિસ્તૃત વિકાસ માટે ખાસ જોગવાઈઓ કરી છે. કૃષિ, પાણી, શિક્ષણ, સ્વાસ્થ્ય, ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, અને માછી ઉદ્યોગ જેવા ક્ષેત્રોમાં ફાળવણી રાજ્યની દ્રષ્ટિએ મહત્વપૂર્ણ છે. આ બજેટનો લક્ષ્ય ગુજરાતના લોકોના સક્રિય વિકાસને વધુ પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે.